بررسی تأثیر اسکان بر معیشت پایدار عشایر در شهرستان سمیرم

چکیده هدف این تحقیق بررسی تأثیر اسکان بر معیشت پایدار عشایر در شهرستان سمیرم بود. طرح تحقیق حاضر شبه آزمایشی بود که بر مبنای راهبرد پیمایشی به انجام رسیده است. از ابزار پرسشنامه برای جمع آوری داده های مورد نیاز استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل دو گروه عشایر اسکان یافته (تعداد 350) و عشایر کوچ رو (تعداد 4845) بود. از طریق فرمول کوکران از هر گروه 150 نفر به عنوان نمونه های این تحقیق انتخاب شدند. روش نمونه گیری نیز تصادفی طبقه ای با انتساب متناسب بود. روایی پرسشنامه های تحقیق بر مبنای دیدگاه متخصصان و پایایی بر مبنای محاسبه ضریب آلفای کرونباخ تأیید شد. اطلاعات بدست آمده با استفاده از نرم افزار spss 20 و excel تجزیه و تحلیل شد. نتایج آزمون t تک نمونه ای برای عشایر اسکان یافته نشان داد که سرمایه-های انسانی، طبیعی، مالی و کل سرمایه ها کمتر از حد متوسط (نامناسب) است. همچنین نتایج این آزمون برای عشایر کوچرو نشان داد که سرمایه های فیزیکی، طبیعی، مالی و کل سرمایه ها کمتر از حد متوسط است. نتایج آزمون t مستقل نشان داد تفاوت معنی داری بین دو گروه خانوارهای اسکان یافته و کوچرو در خصوص سرمایه های فیزیکی، طبیعی و مالی و کل دارایی معیشتی وجود دارد. هر چند میانگین سرمایه طبیعی در گروه عشایر کوچرو بیشتر است اما میانگین سرمایه های فیزیکی، مالی و کل دارایی معیشتی در گروه اسکان یافته وضعیت بهتری داشته است. نتایج آزمون فریدمن نشان داد که برای عشایر اسکان یافته مهمترین راهبردهای معیشتی کسب درآمد از فعالیت های کارگری، رانندگی و کشاورزی و برای عشایر کوچرو کسب درآمد از فروش دام زنده و محصولات دامی است. نتایج آزمون فریدمن برای ارزیابی روندهای آسیب پذیری نشان داد که مواردی از قبیل افزایش فرصت کاری درآمدزا، افزایش سطح درآمد و قدرت خرید خانوار و افزایش انسجام و همبستگی بین خانواده ها اهمیت بیشتری در زمینه کاهش آسیب پذیری عشایر کوچرو داشته اند. در حالی که مواردی مانند افزایش ساخت و ساز و آبادانی، امنیت در محل و انسجام و همبستگی بین خانواده ها اهمیت بیشتری در زمینه کاهش آسیب پذیری عشایر اسکان یافته داشته اند. به علاوه مواردی مانند تورم و گرانی و تغییرات قیمت گوشت اهمیت بیشتری در افزایش آسیب پذیری برای هر دو گروه داشته است. نتایج آزمون t تک نمونه ای برای ارزیابی پیامدهای اسکان نشان داد که پیامدهای اسکان کمتر و مساوی از حد متوسط است. این نتایج بیانگر این است که اسکان عشایری منجر به تغییر و بهبود در زندگی خانوارها نشده است و اثرات مثبت مورد انتظار مانند بهبود رفاه و دسترسی به خدمات و اشتغال حاصل نشده است. واژگان کلیدی: معیشت پایدار، اسکان عشایر، جامعه عشایری، رویکرد معیشتی، شهرستان سمیرم